De Markthal in Rotterdam vormde op 11 februari het decor voor een bijeenkomst over De Vakschool van de Toekomst. Threewise Zorgacademie en SVO vakopleiding food hadden werkgevers, onderwijsprofessionals en experts uitgenodigd om samen te verkennen hoe toekomstgericht onderwijs eruit moet zien.

Het doel van de dag was helder: samen vorm geven aan een flexibele leeromgeving, waarin werknemers hun eigen leertraject kunnen uitstippelen. “Hoe verbinden we ons tot onze studenten, tot onze mensen? En hoe zorgen we dat leren niet alleen op jonge leeftijd gebeurt, maar het hele leven lang?”, was de vraag waar de dagvoorzitter de bijeenkomst mee begon.

Zowel SVO vakopleiding food als Threewise Zorgacademie leiden volwassenen op. “Dat zijn mensen die al aan het werk zijn of die nog niet werken maar zich wel willen blijven ontwikkelen”, aldus Roland de Groot, mede-eigenaar van Threewise. “Van huis uit zijn wij mbo-opleiders. We pakken het kwalificatiedossier en dan kijken we wat iemand allemaal moet leren, wat erin staat.” Het is volgens De Groot allemaal erg diploma- en examengericht. “We houden in onderwijsland geen rekening met wat iemand allemaal al wel kan, wat de ervaring is en wie we voor ons hebben.” Dat was reden om samen met SVO vakopleiding food na te denken over een nieuw concept: de Vakschool van de Toekomst, aan de hand van het ‘sportschoolmodel’.

Eigen route

De Groot: “Een sportschool, daar ga je heen om je te ontwikkelen. Je kiest je eigen route, maar je hebt ook klasjes waar je aan mee kan doen. Je hebt een personal trainer, dus een soort coach. Wij hebben dat in ons plan een ontwikkelcoach genoemd die helpt met ‘Wat zijn je doelen?’, ‘Wat is de route naar het doel toe?’ en ‘Hoe kun je dat bereiken?’. Dat idee rollen we nu langzaam uit, maar daar hebben we ook jullie hulp en input bij nodig”, is de oproep aan de deelnemers. Nu al opent Threewise Zorgacademie op woensdag de deuren van haar school en kan je gewoon binnenlopen. Zo kan je aansluiten in een klas en je inschrijven voor een les over bijvoorbeeld verpleegtechnische handelingen. “Voorwaarde is wel dat je een leerwens hebt”, aldus directeur Bernadette Molier van Threewise.

Ontdek de Vakschool van de Toekomst

Relatie en autonomie

Keynote speaker Marcel van Herpen prikkelt de vijftig aanwezigen met een inspirerend betoog over onderwijs en een clash van culturen waar we mee te maken hebben. Van Herpen is spreker, auteur, pedagoog en geeft veel masterclasses in binnen- en buitenland. Hij stond zelf aan de wieg van de eerste school voor ErvaringsGericht Onderwijs in Nederland. “Ik heb wat langer over de havo gedaan dan de gemiddelde leerling”, bekent hij met een grijns. “En de school die jij (red. Roland de Groot) nu voorstelt, dat is wel de school waarvan ik dacht: ja, dáár had ik willen zitten.”

In een sneltreinvaart neemt Van Herpen de deelnemers mee in zijn eigen (onderwijs)verleden, de rapportjes en de lessen die hij daaruit geleerd heeft. “We zitten in een ongelooflijk rommelige wereld waarbij we mensen opleiden voor de toekomst waarvan we niet weten hoe die eruitziet.” Van Herpen heeft het over jongeren die ergens bij willen horen en tegelijkertijd een individu willen zijn. “Relatie en autonomie draaien steeds om elkaar heen.” Aan de hand van een foto van een juf die speciale aandacht had voor zijn zoon, geeft Marcel aan hoe belangrijk de relatie is tussen docent en leerling. “Wie is jouw pedagogisch oplaadpunt? Wie is degene waar jij mee verbonden bent?”

Eigen keuzes laten maken

In een vraag-en-antwoordsessie worden Van Herpen, Molier (Threewise) en Roeland Buijsse (SVO vakopleiding food) bevraagd door de dagvoorzitter en deelnemers uit de zaal. Buijsse: “Ik werd getriggerd door wat Marcel net zei over autonomie. Want volgens mij is dat wat wij beogen met ons onderwijs, dat we durven om de studenten en cursisten meer autonoom eigen keuzes te laten maken. Op het moment dat wij voldoende relatie hebben met die studenten en cursisten, dan zou je ze die autonomie ook gunnen en het loslaten.” Van Herpen: “Het is belangrijk hoe je met elkaar omgaat. De sportschool is geen vrijblijvend instituut. Je houdt iets bij én je brengt iets in beeld.”

“Wanneer je bij dit soort concepten je richt op het individu en de keuzemogelijkheid om een eigen weg te bewandelen, moet je ook de andere kant bewaken. En dat is dat het ook groepsdieren zijn én gediplomeerd moeten zijn.” Daar moet volgens Van Herpen een gezonde spanning zitten. “Het gaat niet om relatie of autonomie, het gaat over een relationele autonomie! Dus ben jij bereid om te investeren in de relatie, om in te schatten hoe vrij je ze kunt laten. Vergeet niet dat als ze in de sportschool komen en zelf iets gaan kiezen, dat ze ook nog onderdeel moeten zijn van een sociaal construct!”

Breakout-sessies

Na de pauze gaan de deelnemers in groepjes uiteen voor verschillende breakout-sessies voor de zorg en de horeca. Het plakken van post-its, met elkaar in discussie gaan, wandelpaden om aan te geven waar je staat in de organisatie en zelfs een meditatieoefening. Alles wordt uit de kast getrokken om input van de deelnemers te krijgen. Simone Gerritsen en Mariëlle Walta van SVO vakopleiding food: “Wij hebben met onze groepjes gekeken welke behoefte bedrijven hebben aan kennis en vaardigheden bij hun medewerkers. Dat is om ons input te geven voor ons assortiment. Want wij kunnen het natuurlijk wel vanachter een bureau bedenken, maar we zijn juist benieuwd naar waar de bedrijven behoefte aan hebben.”

Gevraagd naar de slotconclusie van de dag reageert Molier van Threewise enthousiast: “Waarom doen we dit zo weinig? Als we met elkaar nog een paar middagen zo zitten en kennis delen, dan is de vakschool zo geboren!” Voor Buijsse van SVO vakopleiding food is het gemeenschappelijke blijven hangen. “Want dat moeten we niet vergeten, dat je ook leert met elkaar.”

Meer informatie over de Vakschool van de Toekomst

Foto’s: Corné Houwaard, Howcom